Wat betekent de WBTR voor uw stichting?

Een stichting oprichten kan nuttig en uitdagend zijn. Wilt u een eigen stichting opzetten? Dan dient u wel over voldoende kennis van de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) te beschikken. De WBTR heeft als doelstelling het toezicht en bestuur van de rechtspersonen te verbeteren. Dit is bijvoorbeeld bij een besloten vennootschap (bv) of naamloze vennootschap (nv) van toepassing. Maar wat betekent de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen voor uw stichting? Lees verder voor meer informatie.

Wat is de WBTR?

Sinds 1 juli 2021 is deze nieuwe wet in werking getreden. De wet kan op alle rechtspersonen worden toegepast. Denk aan stichtingen, verenigingen, bv's en coöperaties. Nu richt de wet zich ook op naamloze vennootschappen en besloten vennootschappen. Het sluit bij de regels en eisen van de rechtsvormen aan. De kwaliteit van het bestuur wordt verhoogd en de bestuursaansprakelijkheid beschikt over minder risico's. Sinds 1 juli 2021 is introductie van de raad van commissarissen (RvC) in het leven geroepen. Het gaat om verschillende stichtingen, met een omzet van meer dan € 500.000,-, waarbij minstens vijftig werknemers in dienst zijn. De RvC houdt toezicht op het bestuur. Daarnaast adviseert de RvC het bestuur en ondersteunt dit orgaan de bestuursleden. De leden van het RvC werken met elkaar samen en hebben een reglement opgesteld, waarin taken en bevoegdheden vastgelegd zijn.

De WBTR is ook van belang voor uw stichting. Het moet alle registers van nevenfuncties van uw stichting bijhouden. Daarnaast handelt de WBTR altijd in het belang van de stichting. Alle voorgenomen en lopende transacties worden door een actueel overzicht geordend, waar bestuurders en commissarissen inzicht in hebben.

Dit betekent de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen voor uw stichting

Uw eigen stichting vraagt aandacht voor de regels van de WBTR. Er zijn verschillende aandachtspunten van toepassing, die hieronder worden omschreven.

1. Duidelijke afspraken

De stichting moet volgens de regels van de WBTR opgericht worden. Er moet minstens een persoon aan het bestuur zitten. Daarnaast dienen er duidelijke afspraken over de taken en verantwoordelijkheden te worden gemaakt. Alle bestuursleden dienen op één lijn te zitten en alles duidelijk te noteren.

2. De doelstelling van de stichting

U dient de doelstelling van uw stichting in het middelpunt te zetten. Er moet een concreet en doorzichtig doel zijn. Dit betekent dat het doel een duidelijke omschrijving moet hebben en in lijn met de statuten van de stichting moet staan. De statuten moeten in overeenstemming zijn met de eisen die de WBTR stelt. Het gaat om de huidige wettelijke vereisten van de stichting.

3. Register van nevenfuncties

Het register van nevenfuncties van de bestuursleden bijhouden, behoort tot de verplichtingen. Ook de nevenfuncties van andere betrokkenen dienen concreet bijgehouden te worden. Het bijhouden van deze zaken dient op actuele basis te gebeuren. Daarnaast voorkomt het belangenverstrengeling.

De RvC kan door het efficiënte toezicht de kwaliteit sterk verbeteren. Sponsoren en kredietverstrekkers zullen eerder hun geld in uw stichting willen steken. Het is dus perfect voor de betrouwbaarheid van uw vereniging. Het bestuur heeft, door de regels van de WBTR, een duidelijker doel voor ogen en kan deze regels perfect in de praktijk toepassen.

One tier board

Het One tier board-model is een nieuw en effectief bestuursmodel. De toezichthouders en bestuurders behoren tot een enkel bestuursorgaan. Er zijn dus geen aparte toezichthouders en bestuursleden meer, zoals bij het Two tier board-model. De stichting besturen en toezicht op de stichting houden, zijn nu samengevoegd. Hierdoor heeft iedereen een dubbele functie. Doordat de samenwerking krachtiger is, heeft One tier board ook een gewenster effect op uw stichting:

1. De toezichthouders zijn directer bij de stichting betrokken. Hierdoor hebben ze meer inzicht in de gang van zaken. Het uitvoeren van hun taken wordt dus een stuk eenvoudiger.
2. Bovendien zorgt het voor minimalisatie van belangenverstrengeling en kunnen ze bepaalde taken bijsturen.
3. Er is daarnaast meer duidelijkheid aanwezig.
4. Ook zijn er meer mogelijkheden voor het afleggen van verantwoording bij de belanghebbenden.

De stichting krijgt op deze manier een betrouwbaarder karakter.

Uitdagingen voor uw stichting

Uiteraard krijgt uw stichting met enkele uitdagingen te maken. Er moet sprake zijn van heldere communicatie. Ook dient er op een respectvolle manier gehandeld te worden. Is dat niet het geval? Dan is er een grotere kans op belangenverstrengeling.

De verschillende bestuursleden en toezichthouders dienen ook over voldoende ervaring en expertise te beschikken. Iedereen kan een bepaald aspect vanuit zijn eigen invalshoeken en kennis bekijken. Taken kunnen dan nauwkeuriger en concreter uitgevoerd worden.

Uw stichting met One tier board oprichten

Valt uw stichting onder de regeling van het One tier board? Dan moet u hier al tijdens de oprichting rekening mee houden. Neem dit altijd op in de statuten van de stichting. U dient altijd de eisen van de WBTR mee te nemen. Denk aan het opstellen van een profielschets van bestuurders en toezichthouders en een helder register van nevenfuncties.

Er komt aardig wat bij kijken als u het One tier board gaat invoeren. Het is niet eenvoudig en er moet concreet gewerkt worden. Uiteraard krijgt u er een betere besturing en toezichthouding voor terug. Neem alle specifieke behoeften van de stichting onder de loep en stem het bestuursmodel hier op af.

Raad van Commissarissen opstellen (RvC)

Heeft u een grote omzet van minimaal dertig miljoen? Of heeft u minstens 250 werknemers in dienst? Dan kunt u uiteraard een RvC opstellen, als uw statuten dit toelaten. Het zou anders ook nog via de notaris kunnen. Aan de andere kant kunt u de statuten eventueel zelf aanpassen. U kunt een interne toezichthouder mogelijk als RvC laten functioneren. Voor interne toezichthouders gelden de nieuwe regels van het RvC niet.

Wat doet de RvC binnen een stichting?

Een RvC controleert het bestuur en stuurt de koers eventueel bij, wanneer dat nodig is. Het gevolg is extra continuïteit en integriteit binnen uw stichting. Het heeft dus voordelen om een RvC in te stellen. Het RvC kan bijvoorbeeld voor extra kennis, expertise en ervaring binnen de stichting zorgen. Ook wordt het bestuur beter in zijn taken ondersteund.

U dient daarnaast aan enkele verplichtingen te voldoen. Een RvC werkt op onafhankelijke basis. Daarnaast mag belangenverstrengeling niet aan de orde zijn. Het gaat om een vrij grote beslissing die uw stichting naar een hogere dimensie kan tillen. U dient zich vooraf goed in te lezen. Onderzoek de regelgevingen en mogelijkheden van de WBTR eerst grondig, voordat u actie onderneemt.

Het ontslaan van bestuursleden

Het ontslaan van bestuursleden van stichtingen was eerder nog relatief ingewikkeld. Nu de WBTR actief is, is het ontslag van bestuursleden van stichtingen een stuk eenvoudiger geworden. Bovendien zijn de regels over het ontslag duidelijker geworden. Dit komt door de duidelijkere statuten en nieuwe regels om op terug te vallen. Er zijn daardoor minder conflicten bij ontslag van bestuursleden aan de orde. In de statuten staat bijvoorbeeld wie bevoegd is om bestuursleden te ontslaan. Bovendien worden de omstandigheden hiervoor duidelijker omschreven. Daarnaast is er meer duidelijkheid over het proces en de werkwijze van het ontslag.

U kunt bijvoorbeeld bestuursleden via de algemene ledenvergadering (ALV) laten verlopen. Er zijn uiteenlopende gegronde redenen voor ontslag denkbaar, bijvoorbeeld:

• Disfunctioneren
• Belangenverstrengeling
• Tegenwerken

Opstappen van het bestuur

Het bestuur kan ook zelf opstappen, als de leden denken dat hun functioneren binnen de stichting op de klippen loopt. De ontslagprocedure dient vlekkeloos en duidelijk te verlopen. Alle betrokken moeten de reden van het ontslag communiceren. De overdracht van taken en verantwoordelijkheden dient bovendien goed op de nieuwe bestuursleden te worden afgestemd.

Ontslag via de rechter

Ontslag is een betrokken en emotionele gebeurtenis voor de leden van uw stichting. Het ontslag dient daarom met respect voltrokken te worden. Bovendien kan het ontslag via de rechter lopen, als het Openbaar Ministerie (OM) of een andere betrokken partij dit aanbeveelt. Denk aan wanbeheer, fraude of een verkeerde handeling met betrekking tot de statuten.

De rechter zal met de ruimere beoordelingsvrijheid het lid kunnen ontslaan. Denk aan een bestuurslid of commissaris die zijn taken slecht uitvoert en in strijd met de regels handelt. Het gaat meestal om zwaarwegende aspecten omtrent het handelen van het lid.

De regels voor een informele vereniging

Een informele vereniging is een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid, anders dan de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid. Deze verenigingen kunnen niet zelfstandig contracten afsluiten en aansprakelijk worden gesteld. De leden zijn op individuele basis aansprakelijk. Het gaat dus niet om de gehele vereniging, zoals bij een vereniging met volledige bevoegdheden. Ze moeten zelf de verplichtingen en schulden van de vereniging nakomen.

Beperkte bevoegdheden

Er is geen notaris bij de oprichting van deze vereniging aanwezig geweest. De informele vereniging beschikt niet over de bevoegdheden om eigen onroerend goed in bezit te hebben. De informele vereniging heeft wel een ledenbestand. Soms hebben deze verenigingen statuten die ze zelf gemaakt hebben. De bevoegdheden zijn beperkt en kennen grenzen. Het is ook niet mogelijk om erfenissen te verkrijgen.

Gevolgen van de Wet bestuur en toezicht rechtspersonen voor informele verenigingen

Er zijn sinds de WBTR nieuwe regels die betrekking hebben op informele verenigingen. De statuten moeten de verantwoordelijkheden van de leden bepalen. Denk hierbij aan het bestuur en toezicht.

Er dienen duidelijke afspraken over het takenpakket en de bevoegdheden te worden gemaakt, zodat iedereen weet wat zijn doel is. Het gaat om het complete bestuur en alle toezichthouders van de informele vereniging. Iedereen is persoonlijk aansprakelijk voor zijn handelen.

Slordig taken uitvoeren en disfunctioneren, kan persoonlijk op de individuele leden verhaald worden. Ze zijn dus aansprakelijk voor eventuele schade aan de stichting. Dit geldt voor leden, toezichthouders en bestuursleden. Verder dienen er communicatieprotocollen opgesteld te worden en wordt eventuele belangenverstrengeling besproken, waarover concrete afspraken gemaakt moeten worden.

Rechtspositie verbeteren als informele vereniging

Een informele vereniging kan altijd zijn rechtspositie verbeteren. Het bestuur vraagt dan alsnog de volledige rechtsbevoegdheid aan. De bevoegdheden worden dan omgezet. Het grote voordeel is dat individuele leden niet meer aansprakelijk kunnen worden gesteld. U kunt het beste uw statuten doornemen of laten controleren. Lees de nieuwe regels goed door. Zo weet u wat u te wachten staat en komt u niet voor verrassingen te staan.

Nalatenschap en slechte taakvervulling

Elke stichting of vereniging kan aangesproken worden als de taken slordig uitgevoerd worden. De WBTR heeft ook regels voor onbehoorlijke taakvervulling opgesteld. Denk aan onnauwkeurig werken, tegenstrijdige informatie leveren en verkeerde beslissingen nemen. Uiteindelijk kan dit het vertrouwen in uw vereniging schaden.

Het gevolg kan een faillissement zijn, waarvoor de stichting aansprakelijk kan worden gesteld. Dit kan alleen als de onbehoorlijke taakvervulling een grote rol bij het faillissement heeft gespeeld. Bestuursleden en toezichthouders kunnen zelf voor de financiële gevolgen van hun handelen en nalatigheid optreden. Het kan dus nare persoonlijke consequenties hebben. Als iedereen zich bewust van de huidige wet- en regelgeving is, kan dit voorkomen worden. Iedereen weet wat er van hem verwacht wordt en hoe hij zijn taak uit moet voeren.

Verantwoordelijkheden onderverdelen

Stichtingen dienen alle verantwoordelijkheden onder te verdelen. Kies altijd geschikte en bekwame personen uit en stel protocollen op. Heldere regels binnen uw stichting voorkomen een hoop onenigheid. U kunt als stichting ook een passende verzekering afsluiten. Hiermee voorkomt u veel financiële ellende als er schade is opgelopen. De verzekering beperkt de aansprakelijkheid. Er zijn dus minder zorgen, waardoor u zich volledig op de taken en processen van de stichting kunt focussen.

Richt zelf een stichting op via Stichtingoprichten.nl

Het WBTR heeft gevolgen voor alle stichtingen, met uitzondering van de stichting Vereniging van Eigenaars (VvE). Door uzelf goed te laten informeren, kunt u adequaat naar al deze regels handelen. Mocht u gebruik willen maken van onze diensten of zo snel mogelijk online een stichting willen oprichten, maar behoeft u eerst meer informatie of advies? Neem dan gerust contact met ons op via 0320 247 394 of via onderstaand contactformulier. We helpen u graag!